भारत, उत्तरप्रदेश / वाराणसी ।
नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठान र काशी हिन्दु विश्वविद्यालय भारतीय भाषा विभागको संयुक्त आयोजनामा प्राज्ञिक भेटघाट तथा नेपाली साहित्य दर्शन विषयक विमर्श कार्यक्रम भारतको उत्तर प्रदेश वाराणसीमा सम्पन भएको थियो ।प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका सदस्य सचिव डा. धनप्रसाद सुवेदीले प्राज्ञिक विमर्श र उद्वेश्यबारे परिचयात्मक टिप्पणी प्रस्तुत गर्दै प्राज्ञिक उन्नायनका लागि सहकार्य र सहभागिता जरुरी रहेको बताउनु भएको थियो । प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका प्राज्ञ-परिषद् सदस्य डा. कृष्णराज अधिकारीले साहित्यदर्शन विषयक प्राज्ञिक विनिमय बारे चर्चा गर्नुभएको थियो ।
काशी हिन्दु विश्वविद्यालय भारतीय भाषा विभागाध्यक्ष प्रा. डा. दिवाकर प्रधानको अध्यक्षतामा कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । शोधार्थी अभिषेक कोइरालाको मङ्गलाचरणसहित दीप प्रज्वलन र मालवीय मूर्तिमा माल्यार्पण गरेपछि उक्त कार्यक्रम प्रारम्भ भएको थियो । उक्त विश्वविद्यालयका स्नातकोत्तर तह दोस्रो वर्षमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरूले कुलगीत गाएपछि भारतीय भाषा विभागका नेपाल पीठका अतिथि अध्यापक डा. मुकुन्द शर्माले स्वागत मनतव्य राख्नुभएको थियो । कार्यक्रममा शोधार्थी छात्रा मनु कामी र सुष्मिता शर्मालगायतका विद्यार्थीले आ-आफ्ना जिज्ञासा राख्नु भएको थियो । मराठीका प्राध्यापक Pramod Bhagwan Padwal तेलुगुका प्राध्यापक वेङ्कटसरुलुले पनि प्रज्ञा- प्रतिष्ठानका प्राज्ञिक कार्यको प्रशंसा गर्दै अनुवादको महत्त्वबारे प्रकाश पार्नुभएको थियो । सम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वविद्यालयका प्राध्यापक हरिप्रसाद अधिकारीले काशी र नेपालको प्राज्ञिक परम्परामाथि प्रकाश पार्नुभएको थियो ।
पशुपति वैदिक आश्रम गुरुकुल विद्यालय नवलपुर, नेपालका प्रमुख सल्लाहकार तथा साहित्यकार धर्मराज बरालले हरहर काशीस् हरहर गङ्गे विषयक उक्तिको यथार्थ र अर्थलाई प्रस्ट्याउँदै बनारस नामकरण बारे चर्चा गर्नुभएको थियो । उहाँले नेपाल र बनारसबिचको सांस्कृतिक महत्वका बारे थप प्रष्ट पार्दै काशी विद्वान्मण्डलीका परामर्शदाता प्राध्यापक हरिप्रसाद अधिकारीको भूमिका र हिन्दु विश्वविद्यालयका पूर्व शोधार्धी डा. सिर्जना शर्माले काशी र नेपालबिच सेतुको भूमिका निर्वाह गरेकोमा प्रशंसा व्यक्त गर्नुभएको थियो ।
प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका शाखा अधिकृत रञ्जन घिमिरे र नेपाल राष्ट्रिय परामर्श समितिका सदस्य पूर्णप्रसाद मिश्रले प्राज्ञिक विनिमयका लागि आवश्यक सहयोग पुर्याउनु भएको थियो । यसपछि प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका सदस्य सचिव डा. धनप्रसाद सुवेदीले उक्त भारतीय भाषा विभागलाई प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका विभिन्न प्रकाशन तथा ग्रन्थहरू उपहार प्रदान गर्नुभएको थियो । यसैगरी शोधार्थी अभिषेक कोइराला आशिष, छात्रा सङ्गम सुधा थापा र पूर्व छात्रा कवयित्री पुष्पा शर्माले आ-आफ्ना ग्रन्थहरू प्रज्ञा-प्रतिष्ठानको प्रज्ञा पुस्तकालयलाई उपहार प्रदान गर्नुभएको थियो । नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानको उक्त प्राज्ञिक टोलीले कार्यक्रमका सहभागीहरूलाई आफ्ना प्रकाशनहरू समर्पण गर्नुभएको थियो ।
कार्यक्रममा रसायन विभागका अध्यापक डा. विजय दास Vijay Far-fetched, वेद विभागका अध्यापक डा. नारायणप्रसाद भट्टराई, सम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वविद्यालयका अतिथि अध्यापक डा. Amit Thapa Chhetri मनोविज्ञानकी शोधार्थी Anukritika Prasai लगायतका प्राध्यापक, नेपाली र भारतीय विद्यार्थी-शोधार्थीहरूको बाक्लो उपस्थिति रहेको थियो । यस प्राज्ञिक भेलाले नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका सदस्यसचिव डा. धनप्रसाद सुवेदी र उक्त भारतीय भाषा विभागका अध्यक्ष प्रा. डा. दिवाकर प्रधानले प्रतिबद्धता-पत्रमा हस्ताक्षर गरी एकअर्कामा हस्तान्तरण गर्नुभएको थियो । प्रतिबद्धता-पत्रमा नेपाली र भारतीय वाङ्मयबारे समय-समयमा विमर्श कार्यक्रम राखिने, नेपाली भाषाको श्रीवृद्धिका लागि अध्ययन, अनुसन्धान र अनुवादमा सहकार्य गर्ने आदि बुँदालाई समेटिएको छ ।
कार्यक्रमका सभाध्यक्ष डा. प्रा. दिवाकर प्रधानले नेपाल हिमवत्खण्ड सनातन संस्कृतिको आधारस्थल रहेको उल्लेख गर्दै आधुनिक नेपालको विद्वत्परम्परामा काशीले निर्वाह गरेको भूमिकामाथि प्रकाश पार्नुभएको थियो । डा. विघ्नेश अनन्तले धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभएको थियो । साथै, डा. जगदीशनले कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने क्रममा नेपालका भाषाहरूमा मात्रै नभई हिन्दी र अङ्ग्रेजीबाहेक विकसित भारतीय भाषाहरूमा पनि साहित्यिक अनुवादको विनिमयमा जोड दिन सुझाव राख्नुभएको थियो ।